fbpx

Hoe voer je een observatieonderzoek uit?

Ouder: Miller

Geboortejaar: 1990

Wil je meer inzicht krijgen in menselijk gedrag in een bepaalde situatie? Een observatie doen is misschien dan wel een goed idee om juist waar te nemen. Tijdens een observatie luister je naar wat mensen zeggen en kijk je wat ze doen. Deze waarnemingen leg je vast in een verslag. Daarbij is het goed om een aantal aandachtspunten in een criterialijst als houvast te gebruiken. De piramide van Miller is een handige houvast bij het uitvoeren van een observatie binnen onderzoek. De piramide bestaat uit vier lagen oftewel bekwaamheidsniveaus. Iedere laag vormt het fundament voor de laag erboven.

Piramide van Miller

Wie observeert wat?

Als onderzoeker kan je volledig opgaan in de positie van je doelgroep. Je zet jezelf in de plaats van een medewerker of klant door participerend te observeren. De twee bekendste vormen van dit soort onderzoek zijn de undercover onderzoeker en de mystery guest. Als undercover onderzoeker observeer je gedrag onder collega’s door hun vertrouwen te winnen zonder dat ze weten dat je onderzoek uitvoert. Deze vorm van onderzoek geeft veel en vertrouwelijke informatie, waardoor het ook ethische vragen kan oproepen. Daarom kiezen veel onderzoekers eerder voor mystery guest onderzoek. Daarbij ga je als getrainde onderzoeker op bezoek in de winkel en doe je je voor als klant. Een mystery shopper is een veelgebruikte term binnen marketing van winkelketens.

Hoe beoordeel je een observatie?

Een standaardcriterialijst voor dit type onderzoek bestaat niet. Wel kan je gemakkelijk gebruikmaken van de beoordelingspiramide van Miller. De vier lagen van de piramide helpen je jouw beoordeling structureren.

De vier lagen van de piramide van Miller zijn:

  • ‘Knows’ = weten, feitenkennis, wat weet de informant?
  • ‘Knows how’ = weten hoe de kennis toe te passen. Hoe past de informant deze kennis toe in zijn denken?
  • ‘Shows how’ = tonen van toepassing en integratie van kennis en vaardigheid in simulaties. Hoe toont de informant dat hij de kennis kan toepassen? Hoe combineert hij kennis én handelen?
  • ‘Does’ = doen in het werkveld. Hoe handelt de informant zelfstandig in de echte situatie met de juiste handelingen?
    Jezelf ontwikkelen tot professional in het werkveld begint altijd bij kennis. Je moet feiten weten en concepten kennen om een opdracht te kunnen vatten. Kennis van zaken hebben is de eerste voorwaarde voor de ontwikkeling van een rol als professional. Vervolgens moet je ook de juiste handelingen doen.

Nieuwe vijfde laag aan de piramide

Recent voegde Ten Cate et al. (2021) een vijfde laag toe: Trusted ofwel toevertrouwen. Hierbij observeer je niet alleen wat de persoon weet en wat hij aan het doen is, maar probeer je ook in te schatten of dat onder allerlei andere omstandigheden, die je niet hebt waargenomen, ook goed zal verlopen. De persoon moet in staat zijn om de uitvoering van de taak aan te passen aan de uitdagingen van de praktijk op dat moment.